City of Lights

Slingerend door de laatste uitlopers van de Himalaya in Nepal is het een lange dag in een bus voor het land eindelijk weer eens compleet vlak wordt. En dan ook echt vlak, Nederlands vlak; je kunt overal tot aan de horizon kijken. Na zo'n lange tijd in de bergen toch wel weer even lekker moet ik zeggen! Overnachting in weer zo'n typisch klein, stoffig, onooglijk, maar heel druk grensstadje op de grens van Nepal en India, Sunauli genaamd, en de volgende ochtend met een ticket voor de tourist bus (weer een hele dag) verder naar Varanasi, India.

Omdat de hoteleigenaar erop staat dat het te ver is om te lopen, ga ik deze keer met een fietsriksja de grens over, d.w.z. langs de emi- en immigratiegebouwtjes in de straat aan het eind van het dorp. Door de ochtendmist doemt halverwege langzaam een grote poort op met 'INDIA' erop, door al de mist, drukte en ranzigheid in de hele straat eromheen een bizar gezicht. Wat _is_ dit voor een land waar ik nu binnenga? Maar ja... het is India en ik heb al van velen gehoord dat India niet te vergelijken moet zijn met enig ander land. Waar ik ook ben geweest, hoe druk of hoe vies een plaats ook is, er zijn altijd mensen die zeggen: 'oh but it's nothing compared to India'. Ik ben benieuwd...

Het begint al meteen goed. Er gaat geen tourist bus vandaag. Wel een lokale bus, maar daarvoor is mijn ticket niet geldig, dus ik moet maar even terug naar m'n hotel in Nepal (je kunt hier ook inderdaad gewoon teruglopen door niemandsland naar Nepal, beide immigration offices zijn gewoon standjes langs de weg) om m'n geld terug te vragen en dan een ander busticket te kopen voor deze bus. Opmerkingen als 'er is geen bus', of 'helaas, het hotel is afgebrand, wij weten wel een ander hotel', etc. verwacht ik al wel meteen bij het oversteken van de grens, dus ik geloof in principe niets en vraag het nog maar even na bij de hartelijke Indiase immigratie. Die bevestigen dat er vandaag geen tourist bus gaat, maar zeggen dat een hotel in niemandsland me wel kan helpen. Tot m'n verbazing regelt de vriendelijke hotelmanager inderdaad zelf een nieuw ticket voor me voor de lokale bus en verzucht dat de Nepalezen aan de andere kant van de grens niet weten wanneer die bussen gaan. Als ik in de bus zit, wil een of andere gast toch nog weer dat ik voor m'n ticket bijbetaal, want dit is toch op deze manier toch niet geldig en anders moet ik maar uitstappen. Ik heb nu een ticket nota bene en ik heb die gast van het hotel een ticket zien kopen, dus ik zeg 'bekijk het maar, ik blijf zitten' en hij druipt gelukkig af. Waarschijnlijk de eerste kennismaking met de beruchte Indiase 'touts', die je van alles aan willen smeren, op willen lichten, of met de meest ingenieuze trucs naar hun hotels of winkels willen leiden, waar ze commissie krijgen.

De lokale bus naar Varanasi stopt om de 5 km wel in een of ander gehucht langs de weg, zodat de rit bijna 11 uur duurt! Wat wonen hier veel mensen! De bevolkingsdichtheid is hier groter dan in China lijkt wel en dat is misschien ook wel zo, als je bedenkt dat India zo rond 2030 waarschijnlijk meer inwoners dan China zal hebben en slechts een derde is qua landoppervlakte (Uttar Pradesh is ook nog eens de dichtstbevolkte provincie zag ik later). Gelukkig had ik al wel een hotel gereserveerd in Varanasi, dus ik word zonder hassle met tuc-tuc opgehaald van het station en daarna meegevoerd door de oude stad naar het hotel, aan de Ganges.

Als ik een hoek om kom vanuit de oude stad, wordt de beroemde, heilige rivier ineens in alle glorie zichtbaar in een mist (en geur) van rook, die zich langzaam een weg baant door de toppen van aan de oever staande shikhara-tempels, waardoor het beeld van de 'vloeibare godin' zo bij aankomst in het donker inderdaad wel een magische aanblik krijgt. Bij de Makarnika-ghat, een van de 'burning ghats' de dag daarna ook een bijzonder schouwspel: bovenaan de ghat de grote stapels hout en enorme weegschalen waar het hout in gewogen wordt; onderaan de trappen een stuk of zes brandende stapels. Daar duidelijk niet alleen hout: door de man die toezicht houdt op het brandend houden van het vuur, wordt er wat in de stapel voor me gepord en een halfverkoold lichaam zit ineens rechtop! Het wordt snel weer goed in het vuur geduwd en de onderbenen worden er vervolgens in tegengestelde richting van hoe het kniegewricht zou moeten werken bovenop gevouwen, waarna de duidelijk zichtbaar blijvende voeten langzaam steeds zwarter worden... schokkend, en het beeld blijft me ook nog wel even bij, maar de rest van de sfeer hier aan de ghats is zo uitermate vredig dat het hele tafereel desondanks al vrij snel iets rustigs en 'natuurlijks' krijgt. De dood is in deze stad gewoon onderdeel van de hele levenscyclus en daar wordt niet geheimzinnig over gedaan.

Nieuwe in oranje gewaden en met bloemen overladen doden worden, zo om het kwartier wel, vaak onder luid gejoel, op brancards van bamboe door de nauwe straatjes van de oude binnenstad gedragen, tussen alle winkeltjes, eet- en theestalletjes, houtverkopers, koeien, geiten, honden en veel mensen door. Buiten deze wirwar van straatjes is het op de bredere, doorgaande wegen een enorme chaos van lopende mensen, karren, fietsers (nog een jongen met een geit in een tas aan z'n fiets), karren met stieren ervoor, fietsriksja's, tuc-tuc's, auto's, bussen, koeien (in volgorde van sterkte; dat zijn de enige verkeersregels lijkt het). Een olifant zelfs op een gegeven moment! (maar die zijn zeldzaam) Verder een oorverdovend continu getoeter, aangemoedigd door het eeuwige 'Horn Please' op de achterkant van iedere bus en vrachtwagen, maar waar niemand natuurlijk op reageert. En dat alles tussen het vuilnis op de grond en de mist (zeker 's avonds) van stof en uitlaatgassen door. Een ervaring voor alle zintuigen tegelijk!

Welkom in Varanasi dus, vroeger Benares, en origineel zelfs Kashi, City of Lights, waar iedere hindoe wil sterven, omdat hij of zij dan meteen moksha (verlichting) bereikt en van alle volgende reincarnaties is verlost (paradoxaal genoeg geloven hindoes in reincarnatie, maar is het ultieme doel in hun leven om niet te reincarneren). Maar wat een stad zeg. Dit was India ten top, echt zoals ik het me voorgesteld had, en beter, want in ieder geval hier nog geen mensen die je continu lastigvallen.

Ik was er ook nog gedurende het einde van Diwali, het Festival of Lights, wat helemaal erg bijzonder was: op alle ghats (en dat zijn er veel) stonden 's avonds kaarslichtjes in aardenwerken kopjes; er waren dansceremonies met lichten op podia aan het water, veel vuurwerk en je kon je op sommige ghats nauwelijks bewegen in de massa mensen! Ook 's ochtends bij zonsopgang is het een drukte van belang aan de ghats als je er met een boot over de Ganges langsvaart. Overal mensen die zichzelf, hun kleren of hun waterbuffels wassen in het heilige water. Ik heb er zelf alleen even in gepootjebaad...

Toen per trein (ha er zijn weer treinen!) door naar Agra, wat als stad niet meer dan een saaie industriele provinciestad is, maar toch vroeger de hoofdstad van het machtige Mughal-rijk dat India enkele eeuwen geregeerd heeft, dus er is wel het een en ander aan historie te zien: het Rode Fort, Akbar's mausoleum, op 30km van Agra het nu kleine stadje Fatehpur Sikri (wat een andere voormalige Mughal-hoofdstad is), erg de moeite waard, en natuurlijk de veel geroemde, door een Indiase dichter wel omschreven als 'a teardrop on the face of eternity': de Taj Mahal. En ja, die is gewoon wel echt zo mooi als ze zeggen.

Vervolgens Delhi, een van de meest vervuilde steden in Azie, maar genoeg te zien om wel een dag of vijf rond te lopen: de Jama Masjid, Rode Fort, Mahatma Gandhi memorial, India Gate, etc. Opvallend is wel het verschil tussen Old Delhi met de nauwe straatjes, de enorme drukte en de kleurrijke bazaars, en New Delhi met door de Britten aangelegde brede boulevards en grote rotondes, huizen en veel ruimte voor regeringsgebouwen. Heb me wel eens afgevraagd waarom er altijd specifiek over New Delhi gesproken werd als hoofdstad van India, maar het is inderdaad echt een heel ander stadsdeel. Ik ben nog een halve dag met een Sikh in z'n riksja wat dingen gaan bekijken en die heeft me naast de dingen die ik wilde zien nog een Sikh-tempel laten zien en er van alles over verteld, dus dat was nog leuk.

Verder zijn treinen hier natuurlijk rustig 5 en half uur vertraagd, maar vindt niemand dat een probleem, weet je nooit of de met z'n hoofd wiebelende Indier nou ja, nee, of ik weet het niet bedoelt, zijn er in Agra en Delhi (anders dan in Varanasi) natuurlijk wel veel mensen die je naroepen om iets te kopen of in hun riksja te komen zitten, maar tenzij ze recht op me af komen lopen, neem ik meestal aan dat ze het tegen iemand achter me hebben en negeer iedereen. Wel maakt dit het natuurlijk wat moeilijk om met Indiers in contact te komen, want er is altijd iets van: wat wil hij van me? (De niet op toeristen gerichte Indiers komen namelijk meestal niet zomaar op je af om even te praten). Als je dan (met name in Jaipur!) wel in een riksja gaat zitten en ergens heen wilt, zeggen ze vol overtuiging dat ze de plaats weten waar je heen wilt, gaan fietsen (of rijden) maar stoppen dan na een tijdje ineens vertwijfeld en kijken achterom naar mij: zo goed? Ja eh weet ik veel!!! Gast, ik vraag jou om me daarheen te brengen... ok, geduld niet verliezen... maar het ligt een beetje aan je dag of je er goed tegen kunt of niet haha, meestal wel gelukkig en dan kun je ook mensen wat vriendelijker afwimpelen dan ze alleen maar te negeren. De verkopers van spullen lijken ook wel iets meer op de 'verse' toeristen af te komen.

Toen ging ik richting Rajasthan (ik noemde Jaipur al even), waar ik nu al twee weken doorheen reis. Ik dacht eigenlijk dat er niet zo heel veel te schrijven zou zijn over slechts drie steden: Varanasi, Agra en Delhi, dus even te wachten met een verhaal tot ik Rajasthan uit was, maar al schrijvende blijkt dat toch erg mee te vallen... dus ik stop nu maar gewoon hier en Rajasthan volgt binnenkort!

Groeten!

Arnoud.